Model van het vuurwerkpaviljoen voor de Vrede van Aken.

Afkomstig uit dataset Haags Historisch Museum/Rijksmuseum de Gevangenpoort van organisatie Haags Historisch Museum/Rijksmuseum de Gevangenpoort

Op 18 oktober 1748 kwam een einde aan de Oostenrijkse Successieoorlog met de ondertekening van de Vrede van Aken. De vreugde onder de bevolking was enorm. Een jaar later werd het bereiken van de vrede dan ook groots gevierd met de oprichting van een vuurwerkpaviljoen in de Hofvijver. Dit model van het vuurwerkpaviljoen vormt een tastbare herinnering aan deze gebeurtenis. In 1749 vervaardigde juffrouw M. Valckenaar-Duyvesteyn, ‘(...), beroemt wegens haere bequaemheit om uit papier alle zoorten van gebouwen te kunnen maken’ dit kunstwerk uit papier en gips. Het is een prachtig voorbeeld van 18de-eeuwse huisvlijt. Dit model heeft echter geen rol gespeeld in het bouwproces van het werkelijke vuurwerktheater en mag daarom geen maquette genoemd worden. Bovendien wijkt het model op kleine punten af van het origineel. Het belangrijkste verschil vormt de bekroning van de tempel: de Hollandse Maagd zat op een wolk en niet op een paard. Volgens het opschrift boven de middenpoort droeg M. Valckenaar-Duyvesteyn haar model op aan stadhouder Willem IV. Zijn hofarchitect, Pieter de Swart, speelde een belangrijke rol in de totstandkoming van het originele vuurwerkpaviljoen. Geschilderd in heldere marmerkleuren en versierd met decoratieve ornamenten was dit houten bouwwerk in de Hofvijver van enorme omvang: 110 meter lang, 35 meter breed en 17 meter hoog. De voorzijde was gericht naar de vertrekken van het Binnenhof, zoals te zien is op het schilderij van Jan ten Compe [link]. Vanuit de Trêveszaal keken stadhouder Willem IV en de leden van de Staten-Generaal naar het spektakel dat wel een uur duurde. Na het vuurwerk volgde een diner voor de hoge heren. Als dessert had de Haagse confiturier Pieter de Gelleke het vuurwerkpaviljoen in suiker nagemaakt. In tegenstelling tot het model van juffrouw Valckenaar is het suikertheater diezelfde avond nog verloren gegaan.